[HIV/AIDS] TRIỆU CHỨNG CHẮC CHẮN BỊ NHIỄM HIV

Những triệu chứng nào nói lên bạn chắc chắn bị nhiễm HIV? Các triệu chứng bạn đang mắc phải cho biết mới nhiễm HIV hay đã chuyển sang giai đoạn AIDS? Không cần làm xét nghiệm cũng biết một người chắc chắn bị nhiễm HIV? Người ta hay nói: ''Nhìn thằng kia giống như bị SIDA'', có thật dễ nhận biết bệnh nhân AIDS vậy không?

1. Mới nhiễm HIV:

Trong khoảng 2-4 tuần đầu tiên mới nhiễm HIV, bệnh nhân thường có các triệu chứng:

• Sốt
• Ớn lạnh
• Nổi ban
• Vã mồ hôi vào ban đêm
• Đau nhức cơ khớp, đau mỏi toàn thân
• Đau họng
• Mệt mỏi
• Loét miệng
• Sưng hạch nách, bẹn...

Lý do có các triệu chứng này là hệ miễn dịch của người mới nhiễm HIV phản ứng mạnh với virus HIV, mong muốn chống lại virus HIV, cố gắng huy động các cơ chế để đào thải virus HIV khỏi cơ thể người nhiễm, tất nhiên là sẽ thất bại thôi. Các triệu chứng của giai đoạn mới nhiễm HIV cũng giống như là triệu chứng cảm cúm thông thường cho nên nguyên bản tiếng Anh gọi là ''Flu-like symptoms''. Chỉ khác ở chỗ, cảm cúm sẽ khỏi trong một thời gian ngắn, còn virus HIV sẽ tồn tại mãi mãi đến suốt cuộc đời người bệnh.

2. Nhiễm HIV từ lâu, chuyển sang giai đoạn AIDS:

Sau giai đoạn sơ nhiễm với các triệu chứng như cảm cúm nêu trên diễn ra trong vài ba tuần đầu tiên của nhiễm HIV sẽ là giai đoạn tiềm tàng rất lâu, kéo dài 5 - 10 năm mà bệnh nhân không hề có triệu chứng gì đặc biệt. Chỉ đến khi chuyển sang giai đoạn AIDS mới bộc lộ ra bao gồm:

• Sụt cân rất nhanh không rõ lý do
• Chán ăn, ăn không ngon miệng
• Tiêu chảy kéo dài hàng tháng trời
• Sốt đi sốt lại kéo dài vài tuần trở lên
• Mệt mỏi vô cớ, mệt như bao giờ từng mệt đến vậy, cảm giác hết sức sống
• Sưng hạch cổ, nách, bẹn kéo dài trên 1 tháng, không tự nhỏ đi
• Nổi nốt sần, các ban dát lạ ở trên cơ thể
• Loét họng, loét miệng, loét bộ phận sinh dục không rõ lý do
• Tê bại chân tay, đi lại khó khăn, thậm chí liệt 2 chi dưới
• Ho khan, ho có đờm, ho ra máu kéo dài
• Khó thở, tăng dần theo thời gian, uống thuốc kháng sinh không đỡ
• Nấm miệng, nuốt đau, thậm chí uống nước cũng bị sặc
• Da sạm màu, bị mụn mủ không lành mà từ xưa tới nay chưa bao giờ từng bị như vậy.
• Đau đầu, nôn ói không rõ nguyên nhân
• Nhìn mờ, thường sẽ là nhìn mờ một bên mắt trước, sau đó không chữa trị kịp thời sẽ mờ nốt bên mắt còn lại
• Đau bụng không rõ nguyên nhân, đi siêu âm, nội soi dạ dày tiêu hóa không tìm ra nguyên nhân...

Thường thì bệnh nhân giai đoạn AIDS sẽ có đồng thời nhiều triệu chứng kể trên, làm cho thể trạng suy sụp nhanh rõ rệt. Lý do là sau nhiều năm ở giai đoạn tiềm tàng không triệu chứng, virus HIV vẫn âm thầm gặm nhấm các tế bào miễn dịch lympho T-CD4, đến khi số lượng tế bào này xuống quá thấp, không còn đủ sức bảo vệ cơ thể chống chọi lại các bệnh nhiễm trùng cơ hội, bệnh nhân AIDS sẽ mắc đồng loạt nhiều loại virus, vi khuẩn, kí sinh trùng khác dẫn đến xuất hiện rầm rộ các triệu chứng kể trên.

Trở lại câu hỏi ban đầu, vậy những triệu chứng nào nói lên một người chắc chắn nhiễm HIV? Xin thưa, những triệu chứng ở giai đoạn mới nhiễm HIV mà giống như cảm cúm đó thì không chắc chắn, vì có thể là nhiễm bất kỳ loại siêu vi, vi khuẩn nào khác cũng có các biểu hiện như vậy. Hơn nữa, những người hay lo lắng thái quá tự nghĩ ra đủ thứ triệu chứng giống hệt mô tả ở trên, nói đến dấu hiệu nào cũng thấy mình có, đâm ra tự suy diễn chắc chắn mình bị nhiễm HIV.

Tuy nhiên, nếu bạn có các triệu chứng ở giai đoạn muộn hay giai đoạn AIDS như mô tả ở trên thì gần như chắc chắn bạn bị nhiễm HIV rồi đấy. Với điều kiện bạn đang bình thường mà xuất hiện đồng loạt nhiều biểu hiện như đã trình bày cộng với không có lý do nào khác có thể giải thích phù hợp cho các triệu chứng đó, ví dụ không bị ung thư, không bị quá stress hay quá đau buồn vì chuyện tình cảm...

Người ta hay nói, ''nhìn thằng này, đứa kia như bị SIDA'' là cũng có cơ sở. Thực tế nếu bạn vào các viện, các khoa bệnh chuyên điều trị người nhiễm HIV giai đoạn cuối sẽ thấy nhìn là biết ngay, vì rất đặc trưng và các biểu hiện thực lòng mà nói đối với người thường mới nhìn lần đầu là rất kinh khủng, cảm giác ghê là có thật. Nói vậy không phải là kỳ thị hay chê bai gì, mà đó là cảm giác thực tế của một người bình thường khi nhìn thấy bệnh nhân HIV/AIDS. Cũng có một số người ở giai đoạn AIDS nhưng biểu hiện bên ngoài không quá lộ, họ vẫn có thể nói tránh sang là bị bệnh lao hoặc viêm phổi... để che dấu sự thật. Đối với bác sỹ chuyên điều trị HIV/AIDS, nhiều khi chưa có triệu chứng gì nhiều, nhưng chỉ cần khám họng, nhìn thấy nấm lưỡi, nấm họng dày đặc là đã biết bệnh nhân này bị nhiễm HIV rồi.

Nếu phát hiện sớm và điều trị ARV kịp thời thì sẽ không có biểu hiện của giai đoạn AIDS, lúc đó mới có thể che dấu bệnh tật đến suốt đời.

BS. Thắng