Virus hô hấp hợp bào có thể gây ra biến chứng gì? Cách điều trị và phòng ngừa?

Virus hô hấp hợp bào (RSV) có thể gây ra biến chứng viêm phổi, phù phổi, ngưng thở, suy hô hấp, viêm tai giữa, bội nhiễm phổi... Về dài hạn, nó còn tiềm ẩn khả năng gây ra hen, dị ứng và biến chứng thần kinh.

Virus hô hấp hợp bào là gì? 

Virus hô hấp hợp bào thường được viết tắt là RSV (Respiratory syncytial virus) là loại virus gây bệnh ở đường hô hấp, phổi. Nó có cấu trúc là sợi đơn RNA, được phát hiện lần đầu vào năm 1956. Nó có tên là virus hô hấp hợp bào vì gây bệnh ở đường hô hấp và làm kết dính những tế bào nhiễm bệnh lại thành tế bào to hơn (khổng lồ).

Loại virus này hay gây bệnh vào mua đông xuân hoặc khi thay đổi thời tiết, giao mùa. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, nhưng tập trung vào trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, người già trên 65 tuổi và người có hệ miễn dịch yếu như ghép tạng, bệnh nhân HIV...

Triệu chứng và chẩn đoán?

Triệu chứng của nhiễm virus hô hấp hợp bào không có gì đặc biệt, nó giống như cảm cúm thông thường, bao gồm:

• Ho
• Hắt hơi
• Sổ mủi, chảy nước mũi,
• Đau họng
• Đau đầu
• Sốt nhẹ...

Với những trường hợp diễn biến nặng, sẽ có biểu hiện:

• Sốt cao lên, thậm chí 39 đến 40 độ C
• Trẻ thì bỏ ăn, bỏ bú, quấy khóc liên tục
• Ho dữ dội, nước mắt, nước mũi chảy nhiều
• Khó thở, thở rít, rút lõm lồng ngực, thở khò khè
• Da tái nhợt, thần sắc giảm, thậm chí là lờ đờ, gọi hỏi đáp ứng chậm...

Để chẩn đoán trẻ bị nhiễm RSV, chúng ta bắt buộc phải đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa. Các bác sĩ sẽ làm xét nghiệm bằng cách tìm kháng nguyên, sinh học phân tử hoặc nuôi cấy để xác định nguyên nhân.

Virus hô hấp hợp bào có thể gây ra biến chứng gì? 

Thông thường, loại virus này không gây nguy hiểm lắm. Nó có thể chẳng gây ra những triệu chứng nghiêm trọng nào và tự khỏi. Song, những trường hợp trẻ nhỏ, người già yếu, bệnh nhân suy giảm miễn dịch như ghép tạng, bị HIV... thì cần chú ý các biến chứng sau:

Tức thời có thể xảy ra:

• Viêm phổi
• Phù phổi
• Ngưng thở
• Suy hô hấp
• Viêm tai giữa
• Bội nhiễm phổi do vi khuẩn

Về dài hạn, đã có những bằng chứng chỉ ra nguy cơ về sau do từng bị nhiễm RSV gồm:

• Hen
• Tái nhiễm RSV
• Dị ứng
• Biến chứng thần kinh

Cách điều trị?

Những trường hợp nhiễm RSV nhẹ thì không cần nhập viện, chỉ cần chăm sóc, dinh dưỡng tốt tại nhà. Hạn chế tối đa sử dụng các thuốc không rõ chức năng và chưa được bác sĩ kê đơn.

Với những ca bệnh có biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp... phải nhập viện cấp cứu ngay lập tức. Ở đó, các bác sĩ sẽ cho làm xét nghiệm máu, chụp Xquang phổi để chẩn đoán nguyên nhân và đánh giá mức độ tổn thương phổi. Đa phần trẻ dưới 2 tuổi nhập viện sẽ được hỗ trợ thở oxy, nặng nữa thì phải dùng tới máy thở. Tiếp đến là truyền dịch và kháng sinh dự phòng bội nhiễm.

Một số thuốc diệt virus như ribavirn có thể dùng trong điều trị nhiễm RSV, nhưng còn là vấn đề tranh cãi.

Phòng ngừa bệnh do virus hô hấp hợp bào?

Cách phòng ngừa bệnh do virus hô hấp hợp bào gây ra là vệ sinh thân thể, môi trường sống thật tốt. Giữa không gian thông thoáng, sạch sẽ, thường xuyên lau dọn nhà cửa. Ăn uống, ngủ nghỉ hợp lý và tập thể dục cũng là một giải pháp rất hữu hiệu.

Hiện tại ở Việt Nam chưa triển khai tiêm chủng vắc xin phòng RSV. Tuy nhiên, vào năm 2023, FDA Hoa Kỳ đã phê duyệt loại vắc xin phòng RSV đầu tiên trên thế giới. Nó có tên là Arexvy, được sản xuất bởi công ty dược phẩm hàng đầu thế giới GSK. Nó được chỉ định cho người trên 60 tuổi, có các bệnh lý nền, đặc biệt là có các vấn đề về bệnh hô hấp từ trước.

Một số trường hợp trẻ miễn dịch yếu, có thể được cân nhắc sử dụng palivizumab để phòng bệnh. Tuy nhiên, cũng không áp dụng phổ biến.

Nói tóm lại, virus hô hấp hợp bào RSV có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm liên quan đến viêm phổi và thậm chí là đe dọa tính mạng. Hiện nay, các biện pháp điều trị và phòng ngừa đều chưa đặc hiệu.

Cố vấn chuyên môn: bác sĩ Thắng 0988778115

Xem thêm:

Thông báo khẩn của TPHCM về phòng chống dịch cúm trên địa bàn?