Phân biệt HIV-1 và HIV-2? Ý nghĩa thực tiễn để làm gì?

Chúng ta đã biết có 2 chủng HIV-1 và HIV-2, có sự khác nhau không phải quá nhiều. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần phân biệt chúng để ứng dụng trong điều trị tiêu diệt và kiểm soát sự lây lan HIV tốt nhất.

Phân biệt HIV-1 và HIV-2?

Nói đến HIV chúng ta đều biết đây là loại virus có tính phá hủy hệ thống miễn dịch của người nhiễm một cách từ từ. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, HIV dẫn tới người bệnh bị AIDS và tử vong. Hiện nay trên thế giới có khoảng 40 triệu người mắc HIV. Con số chết đi vì AIDS và nhiễm mới mỗi năm cũng lên tới cả triệu trường hợp. Trong đó, có tới 95% người bị HIV là chủng HIV-1. Nó xuất hiện phổ biến trên toàn cầu, thuộc 4 nhóm M,N,O,P. Trong khi số ca mắc HIV-2 chỉ chiếm khoảng 5%, tức là 2 triệu người. Những trường hợp này phân bố chủ yếu ở Tây Phi, một số khu vực khác của châu Âu, Ấn Độ và Hoa Kỳ. Chủng HIV-2 xuất hiện với 8 nhóm từ A - H.

HIV-1 được phát hiện năm 1981, có nguồn gốc lây từ tinh tinh. Trong khi HIV-2 được phát hiện từ 1986, có nguồn gốc từ mangabey đen.

Ở cấp độ phân tử, HIV-2 có những điểm tương đồng về cấu trúc và bộ gen với HIV-1. Khoảng 60% tương đồng về gen gag và pol giữa HIV-2 và HIV-1, trong khi gen env chỉ có 30 – 40% tương đồng.

HIV-1 cũng khác HIV-2 ở chỗ HIV-1 có khả năng lây truyền từ người này sang người khác mạnh hơn. Mức độ tăng sinh, sao chép tạo ra tải lượng HIV-RNA của HIV-1 cũng nhanh hơn. Đồng nghĩa với việc khi nhiễm HIV-1 thì số lượng tế bào CD4 sẽ bị sụt giảm trong thời gian ngắn hơn và dễ diễn tiến tới AIDS hơn. Thậm chí có những nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu bị nhiễm HIV-1 mà không điều trị gì thì chỉ khoảng 5-6 năm là sẽ bị AIDS. Nhưng nếu nhiễm HIV-2, kể cả không điều trị gì cũng phải hơn 10 năm mới bị AIDS, có khi là 14 đến 15 năm.

Ý nghĩa thực tiễn của việc phân biệt HIV-1 và HIV-2 là gì?

Điều đầu tiên và rõ ràng nhất chúng ta thấy nếu nhiễm HIV-1 thì tiên lượng sẽ nặng nề hơn, cần phải điều trị sớm và tích cực hơn. Ở Việt Nam thì gần như tất cả người nhiễm đều là HIV-1. 

Việc phân biệt HIV-1 và HIV-2 mục đích chính là để tìm ra phương án điều trị HIV tối ưu. Tức là kê đơn cho bệnh nhân HIV loại thuốc ARV, phác đồ kháng virus HIV tốt nhất để kiểm soát bệnh. Trong 4 nhóm thuốc ARV chính đang được dùng điều trị HIV trên thế giới là NRTI, NNRTI, INSTI và PI thì đều hiệu quả với HIV-1 ở mức +++. Tuy nhiên, với HIV-2, nhóm NNRTI không có hiệu quả, nhóm PI chỉ ở mức + và nhóm NRTI ở mức ++.

Làm sao để xét nghiệm phát hiện HIV-1 và HIV-2?

Với các xét nghiệm HIV thế hệ 4 hiện nay, sẽ phát hiện mẫu thử bị nhiễm HIV, dù cho là HIV-1 hay HIV-2. Tức là, cứ đi làm xét nghiệm HIV ở bệnh viện tuyến chuyên khoa, sẽ giúp phát hiện một người có bị nhiễm HIV hay là không.

Vì dịch tễ ở Việt Nam, hầu hết là nhiễm HIV-1, cho nên người ta cũng không cần phân biệt quá kĩ thêm nữa. Chỉ trừ những trường hợp người có nguy cơ phơi nhiễm HIV trước đó, có bệnh lý giống như nhiễm trùng cơ hội do HIV gây ra mà huyết thanh học không điển hình. Có thể dùng những xét nghiệm PCR, NAT để xác định rõ hơn tình trạng bị nhiễm HIV và phân biệt HIV-1 và HIV-2.

Nói tóm lại, HIV-1 và HIV-2 có sự khác nhau một chút ở hệ gen cấu trúc. HIV-1 sao chép và sinh sản mạnh mẽ hơn, tạo ra tải lượng HIV-RNA sau khi nhiễm sẽ cao hơn. Từ đó dẫn tới số lượng CD4 bị giảm nhanh hơn, dễ bị AIDS và tử vong sớm hơn so với nhiễm HIV-2. Ở Việt Nam hầu hết là nhiễm HIV-1, đáp ứng tốt với các thuốc ARV hiện có trên thị trường.

Ship thuốc ARV tận nơi liên hệ Hotline: DS.Hồng Nhung 0974433519.

Mọi vấn đề về chuyên môn cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.

Xem thêm:

Cập nhật các phương pháp điều trị dự phòng lây nhiễm HIV bằng thuốc ARV?

Mua thuốc PEP chuẩn nhất Việt Nam ở đâu?

Cảnh báo hậu quả tự ý bỏ uống thuốc ARV?

Khi nào đạt tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện? Ý nghĩa thực tiễn?

Giá các phác đồ điều trị PEP ngừa HIV?

Cảnh báo tình trạng gia tăng số ca mắc sùi mào gà trong giới trẻ?

Vắc xin ngừa HIV công nghệ m-RNA đầy triển vọng?

Triển vọng của loại thuốc ARV mỗi tuần chỉ cần uống 1 lần?

Các loại thuốc phòng HIV, giá bán và nơi mua?

Nguyên nhân kết quả xét nghiệm khẳng định HIV chưa xác định là gì?

Siêu kháng thể 04-A06 chống lại hầu hết các chủng HIV?

Ví dụ ca bệnh đồng nhiễm HIV và viêm gan C kèm suy thận?