Cập nhật Ảnh hưởng của Covid 19 đối với gan khỏe mạnh

Ảnh hưởng của COVID-19 lên chức năng gan như thế nào? Cơ chế nào được đưa ra cho sự tổn thương tế bào gan, tăng men gan bởi virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19. Sự ảnh hưởng lên chức năng gan của COVID-19 có nguy hiểm, có đáng lo ngại lắm không? Chúng ta sẽ cùng làm rõ nhé.

Như chúng ta biết, bệnh nhân mắc COVID ‐ 19 thường có dấu hiệu tăng cao liên quan đến tổn thương gan, chẳng hạn như AST, ALT, phosphatase kiềm và gamma ‐ glutamyltransferase (GGT). Giá trị tiên lượng của các dấu hiệu tổn thương gan tăng cao ở bệnh nhân COVID-19 vẫn còn gây tranh cãi, được xem xét bởi Bertolini và cộng sự, với một số nghiên cứu cho thấy chỉ số AST hoặc ALT tăng cao có liên quan đến tiên lượng xấu, trong khi những nghiên cứu khác không tìm thấy mối liên quan nào với sự tiến triển hoặc tử vong của COVID-19.

Một cơ chế có thể gây ra tổn thương gan được quan sát thấy ở bệnh nhân COVID ‐ 19 là nhiễm trùng gan trực tiếp bởi SARS-CoV‐2. Thụ thể của tế bào chủ SARS‐CoV‐2 là men chuyển angiotensin 2 (ACE2), và sự xâm nhập tế bào của SARS ‐ CoV ‐ 2 cũng liên quan đến protease serine xuyên màng 2 (TMPRSS2). Các nghiên cứu giải trình tự đã cho thấy biểu hiện ARN (mRNA) thông tin ACE2 trong một quần thể nhỏ các tế bào đường mật, nhưng không có hoặc biểu hiện tối thiểu trong tế bào gan và không biểu hiện ở các loại tế bào gan khác. Biểu hiện mRNA TMPRSS2 đã được tìm thấy trong một tập hợp con của tế bào gan và tế bào mật. ProteinACE2 không được phát hiện trong tế bào gan. Những phát hiện này cho thấy rằng SARS‐CoV‐2 không trực tiếp gây ra tổn thương tế bào gan. Điều thú vị là SARS‐CoV‐2 có thể tái tạo trong dòng tế bào HCC Huh‐7. Ngoài ra, các phần tử SARS‐CoV‐2 không có túi liên kết màng đã được phát hiện trong tế bào chất của tế bào gan từ 2 bệnh nhân mắc COVID ‐ 19 với các dấu hiệu tổn thương gan tăng cao, tuy nhiên, các mẫu này không được đánh giá về sự hiện diện của RNA virus để loại trừ bệnh khác nguồn gốc của các hạt này. Đáng chú ý, SARS ‐ CoV ‐ 2 có thể lây nhiễm sang mô liên quan đến ruột, và một số bệnh nhân mắc COVID ‐ 19 (<15%) biểu hiện virus RNA trong máu của họ. Do đó, người ta cho rằng virus có thể xâm nhập vào hệ tuần hoàn cổng, đến gan, và các tế bào Kupffer có thể cố gắng loại bỏ virus và tạo ra viêm cục bộ.

Gan cũng có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu oxy và cơn bão cytokine, có liên quan đến suy đa cơ quan ở một số bệnh nhân bị COVID ‐ 19. Cơn bão cytokine cũng có thể liên quan đến đông máu nội mạch lan tỏa (DIC) và giảm tiểu cầu, có thể làm trầm trọng thêm các biến chứng DIC, như được quan sát ở các bệnh nhân COVID-19. Bệnh nhân mắc COVID-19 có biểu hiện nội mô trong gan, vi khuẩn fibrin trong các xoang gan, và hoạt hóa hệ thống bổ thể. Một báo cáo đã chứng minh rằng, trái ngược với những bệnh nhân bị COVID-19 nhẹ, bệnh nhân bị viêm phổi không do COVID-19 không biểu hiện tăng nồng độ AST, ALT hoặc GGT, cho thấy bệnh nhân bị COVID-19 nhẹ có thể có các dấu hiệu tổn thương gan tăng cao.

Mô hình sinh hóa gan bất thường lúc nhập viện và trong quá trình bị bệnh ở bệnh nhân nhập viện do COVID-19 có liên quan đến tăng men aminotransferase chiếm ưu thế AST. Phát hiện này gợi ý một cơ chế tổn thương gan qua trung gian đặc hiệu của virus. Kết quả này trái ngược với kết quả quan sát được ở bệnh viêm gan siêu vi, vốn thường dẫn đến tổn thương gan chiếm ưu thế ALT. AST được tạo ra trong cơ và bệnh nhân bị COVID ‐ 19 có dấu hiệu chấn thương cơ. AST-19 tăng cao cũng liên quan đến ALD, thiếu máu cục bộ và xơ gan, cho thấy tác động của COVID-19 lên gan. Tăng AST và GGT cũng có liên quan đến nhiễm virus cúm và tổn thương qua trung gian cytokine.

Hóa sinh gan có liên quan đến mức độ nghiêm trọng và kết quả lâm sàng của COVID-19. Tuy nhiên, tác động của COVID-19 đối với gan khỏe mạnh dường như không đáng kể và chỉ giới hạn ở những bệnh nhân bị nhiễm trùng nặng và suy đa cơ quan.

Nguồn tham khảo: Martinez MA, Franco S. Impact of COVID-19 in Liver Disease Progression. Hepatol Commun. 2021 Jul;5(7):1138-1150. doi: 10.1002/hep4.1745. Epub 2021 May 31. PMID: 34533001; PMCID: PMC8239862.

Ship thuốc ARV tận nơi liên hệ Hotline: DS.Hồng Nhung 0974433519.

Mọi vấn đề về chuyên môn cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.

Xem thêm:

Thuốc PEP hiện nay có mấy loại?

Bị HIV có phẫu thuật được không?

Cập nhật giá thuốc ARV năm Giáp Thìn 2024?

Các xét nghiệm dùng trong chẩn đoán và điều trị HIV?

Bác sĩ Thắng chữa HIV là ai?

Bệnh nhân HIV có nguy cơ cao mắc các chứng rối loạn tâm thần?

Tuổi thọ người nhiễm HIV ngày càng được tăng cao?

Thuốc PEP bác sĩ Thắng tốt không?

Thêm những trường hợp điều trị PEP thành công tại Phòng khám bác sĩ Thắng?