Cơ chế hoạt động sao chép của vi rút HIV

Bạn đang thắc mắc cơ chế hoạt động sao chép của vi rút HIV như thế nào? Ý nghĩa của cơ chế này là gì trong việc sản xuất thuốc ARV điều trị HIV?

HIV là gì? AIDS là gì?

- HIV là loại virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. HIV có thể lây truyền qua quan hệ tình dục, qua đường máu hoặc truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, sinh đẻ và cho con bú.

- AIDS là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm HIV gây tổn thương hệ thống miễn dịch của cơ thể, làm cho cơ thể không còn khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh và dẫn đến chết người, mà căn nguyên gây tử vong thường là do nhiễm trùng cơ hội.

Cơ chế hoạt động sao chép của vi rút HIV?

Sau khi nhiễm virus HIV 3-5 ngày, những tế bào nhiễm virus HIV từ vị trí xâm nhập sẽ di chuyển đến cơ quan lympho ngoại vi, tại đây virus HIV sẽ nhân lên nhanh chóng. HIV chỉ có thể nhân lên trong những tế bào có thụ thể T-CD4 trên bề mặt. Quá trình sao chép (sinh sôi) của virus HIV trong cơ thể bệnh nhân diễn ra như sau: 

Bước 1: Gắn vào thụ thể T-CD4 trên bề mặt màng tế bào và hòa màng

Hạt virus HIV gắn các cấu trúc protein (gp120 và gp41) vào thụ thể T-CD4 và đồng thụ thể chemokin (CCR5 và CXCR4) trên màng tế bào Lympho T-CD4. Sau đó xảy ra hiện tượng hòa màng của màng tế bào virus HIV với màng tế bào CD4 của người.

Bước 2: Xâm nhập

Sau khi hòa màng, phần nhân của virus HIV chứa genome ARV và enzyme sao chép ngược của virus sẽ di chuyển vào nguyên sinh chất của tế bào lympho T-CD4. Màng nhân của của lympho HIV sẽ tiêu biến đi, giải phóng ARN và enzyme sao chép ngược vào nguyên sinh chất của tế bào cơ thể.

Như vậy, việc hiểu rõ 2 cơ chế này để tạo ra thuốc ARV nhóm ức chế hòa màng/ xâm nhập (FI) ví dụ thuốc T20 (Enfuvirtis) ức chế gắn vào thụ thể T-CD4 và Maraviroc ức chế gắn kết vào đồng thụ thể CCR5.

Bước 3: Sao chép ngược

Dưới tác dụng của enzyme sao chép ngược (Reverse Transcriptase) và vật liệu di truyền của tế bào cơ thể người, ARN sẽ tổng hợp thành sợi ADN kép. Tuy nhiên, sợi ADN lại mang đặc tính của cả virus HIV lẫn của tế bào cơ thể người nên chưa thể kết hợp vào nhân của tế bào cơ thể người. Vì vậy, sợi kép ADN này lại tách thành 2 sợi đơn. Sợi đơn mang vật liệu di truyền của cơ thể người lại được tổng hợp một lần nữa để thành sợi ADN kép có vật liệu di truyền giống hệt ADN của tế bào cơ thể người nhưng lại mang mã di truyền HIV.

Chính sợi kép ADN này sẽ xâm nhập qua vỏ tế bào vật chủ và bắt đầu tích hợp vào gen của tế bào vật chủ. Hay nói cách khác nó là một phần của cơ thể người bệnh ở mức độ gen, nó ẩn náu quá siêu đẳng và tinh vi, nên hiện tại chưa có cách nào tiêu diệt cũng như điều trị khỏi hoàn toàn HIV/AIDS.

Như vậy, việc hiểu rõ cơ chế này để tạo ra các thuốc ARV nhóm ức chế men sao chép ngược (NRTIs, NNRTIs) ví dụ các thuốc ARV như: AZT, TDF, NVP, EFV,...

Bước 4: Tái tổ hợp

Dưới tác động của enzyme ADN intergrase, sợi ADN được tổng hợp từ ARN của virus sẽ tích hợp vào ADN của tế bào cơ thể người, sau đó đoạn gen tích hợp này sẽ sử dụng bộ máy di truyền của tế bào cơ thể người để sản xuất ra nhiều sợi ARN giống hệt với sợi ARN của HIV ban đầu.

Việc nắm bắt cơ chế này để sản xuất các thuốc ARV thuộc nhóm ức chế men tích hợp (INSTIs) như DTG, RAL...nhóm này giúp cho hiệu quả điều trị HIV tăng lên cao mà lại giảm tác dụng phụ trong phác đồ điều trị ARV ở Việt Nam.

Bước 5: Tổng hợp các protein của virus HIV

Các sợi ARN của HIV mới được tổng hợp sẽ sinh ra các protein sợi dài. Nhờ hoạt động của enzyme protease, các protein sợi dài này sẽ được cắt ngắn thành các protein cấu trúc của HIV. Sau đó phần lõi chứa các thành phần cấu tạo của HIV được tạo thành, di chuyển đến màng tế bào cơ thể người và tiếp tục quá trình hoàn thiện HIV hoàn chỉnh.

Do đó, hiểu được cơ chế này đã tạo ra nhóm thuốc ARV thuộc nhóm ức chế men protease (PI) như: Lopinavir, Ritonavir (LPV/r), DRV, biệt dược là Aluvia, Lopimune ...

Bước 6: Lắp ráp, Nảy chồi và Trưởng thành

Phần lõi của virus HIV mới được tạo thành đó sẽ sử dụng các thành phần cấu tạo của màng tế bào vật chủ, tạo thành HIV hoàn chỉnh tách ra khỏi tế bào đi vào dòng máu và tiếp tục lây nhiễm sang các tế bào khác của cơ thể.

Mỗi ngày có thế có tới hàng tỷ virus HIV mới được sinh ra và có khoảng 200 triệu tế bào T-CD4 bị tiêu diệt. Tuy nhiên chúng cũng được thay thế bởi những tế bào CD4 mới được tạo thành. Sau thời gian dài, tương quan này mất cân bằng nghiêm trọng, số lượng tế bào CD4 giảm thấp dẫn đến giai đoạn AIDS.

Ý nghĩa và ứng dụng hiểu biết cơ chế hoạt động vi rút HIV vào sản xuất thuốc ARV?

Từ những cơ chế trên đều đã chỉ ra ngay ý nghĩa của việc sản xuất ra các loại thuốc ARV tương ứng. Việc sản xuất thuốc ARV không phải đơn giản là một lúc mà nghĩ ra được nhiều loại thuốc ARV như bây giờ. Đó là cả một quá trình nghiên cứu phát triển mới có thành quả ra đời hàng chục loại thuốc ARV tốt như bây giờ.

Năm 1987, AZT là thuốc kháng vi rút đầu tiên được chấp nhận sử dụng trong điều trị HIV. Điều trị AZT đơn thuần đã nhanh chóng thất bại trước mục tiêu tăng tỉ lệ sống sót và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân HIV/AIDS.

Đến năm 1995, nhiều loại thuốc ARV mới, đặc biệt là các thuốc ức chế men protease được chấp nhận sử dụng. Việ điều trị bằng thuốc kháng vi rút hoạt tính cao (HAART) đã đem lại hiệu quả rõ rệt và lâu dài trong việc tăng tỉ lệ sống sót cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân HIV/AIDS.

Mặc dù không thể tiêu diệt được HIV hoàn toàn, nhưng phác đồ điều trị phối hợp nhiều thuốc ARV kéo dài suốt đời sẽ kiểm soát tốt tải lượng virus HIV, giúp giảm con số virus về âm tính (không phát hiện virus HIV trong máu). Đồng thời tăng tỉ lệ số lượng tế bào miễn dịch lympho T-CD4 (loại tế bào miễn dịch đặc biệt giúp cơ thể con người chống chọi các nhiễm trùng cơ hội nhưng virus HIV lại rất ưa thích coi đây là tổ trú ẩn để sinh sản và sau đó sẽ phá hủy luôn các tế bào miễn dịch này).

Từ đó, cải thiện tình trạng lâm sàng, người nhiễm HIV sẽ sống khỏe mạnh lâu dài hơn, giảm tỉ lệ tử vong do AIDS. Tùy theo giai đoạn nhiễm HIV, mỗi ngày có từ vài trăm triệu đến hàng tỷ vi rút HIV mới được tạo thành và hàng tỉ tế bào miễn dịch bị phá hủy. Thuốc ARV giúp ngăn chặn diễn tiến xấu này xảy ra.

Xem thêm:

Mua thuốc Eltvir tốt nhất

Mua thuốc Aluvia tốt nhất

Mua thuốc EET Macleods tốt nhất

Mua thuốc Trustiva tốt nhất

Thuốc Acriptega giá rẻ chính hãng Mylan Ấn Độ bao nhiêu tiền?

Mua thuốc Avonza tốt nhất?

Mua bán thuốc Avonza chuẩn bác sĩ tốt nhất Phú Yên?

Tin rất vui dành cho người nhiễm HIV?

Đổi thuốc ARV loại Acriptega sang Avonza có được không?

Thêm 2 ca khỏi hoàn toàn HIV mới được công bố?

Mua bán thuốc Acriptega tốt nhất Ninh Thuận?

Thuốc ARV TLE Macleods rẻ giá bao nhiêu?

Bác sĩ điều trị HIV tốt nhất hiện nay ở đâu vậy?

Mắc HIV/AIDS là bản án tử hình?

Kết quả tỉ lệ điều trị PEP thành công ở Việt Nam sau 10 năm?

Thuốc ARV bao nhiêu tiền, cập nhật giá thuốc ARV mới nhất cho biết?

Bác sĩ Thắng chữa HIV giỏi nổi tiếng nhất hiện nay?

Nhiễm HIV phải biết 30 điều này?

Tại sao đại dịch HIV/AIDS mãi vẫn chưa chấm dứt?

Số lượng tế bào CD4 và tải lượng HIV-RNA có liên quan gì với nhau?

Mua thuốc ARV mới nhất 2022 cập nhật giá rẻ, chính hãng?

Dị ứng thuốc ARV Avonza như thế nào?

Bác sĩ điều trị HIV tốt nhất TPHCM, Hà Nội?

HIV/AIDS vẫn bị kì thị, luật phòng chống HIV phải sửa đổi bổ sung một số điều?