NHIỄM TRÙNG CƠ HỘI ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở BỆNH NHÂN HIV/AIDS

19/01/2020 0 Bình luận

Nhiễm trùng cơ hội đường hô hấp rất phổ biến ở người nhiễm HIV giai đoạn AIDS. Chúng ta cần phát hiện chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nếu chậm trễ sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân HIV/AIDS.

Nguyên nhân gây nhiễm trùng cơ hội đường hô hấp ở bệnh nhân HIV/AIDS?

Có tới 97% nhiễm khuẩn hô hấp do căn nguyên nhiễm trùng, trong khi chỉ có 3% là không do căn nguyên nhiễm trùng.

Căn nguyên vi khuẩn gồm:

  • Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus, Legionella pneumophila và các vi khuẩn Gram (-). PJP (hay còn gọi là PCP) mắc với tỷ lệ 20%,
  • Các Mycobacteria gồm: M.tuberculosis, M.kansasii, MAC, M.fortuitum và M.xeponi.

Các loại vi rút gây nhiễm trùng hô hấp ở bệnh nhân HIV chủ yếu là

  • virus cự bào (CMV), cúm và á cúm (Influenza và parainfluenza),
  • vi rút hợp bào hô hấp (Respiratory syncytial).

Căn nguyên nấm gồm:

  • Cryptococcus,
  • Aspergilus fumigatus,
  • Histoplasma,
  • Candida,
  • Penicillium marneffei.

Có 7% nhiễm đồng thời nhiều căn nguyên gây bệnh. Các bệnh lý không do nhiễm trùng như: phù phổi, Kaposi Sarcoma, ung thư phổi, viêm phổi kẽ thâm nhiễm lympho bào (LIP).

Nhiễm trùng cơ hội Lao phổi ở người HIV/AIDS?

HIV/AIDS làm tái hoạt động các trường hợp lao tiềm tàng thành lao tiến triển và lao phổi trở thành một trong những nguyên nhân nhiễm trùng hô hấp hàng đầu ở bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS.

Biểu hiện không điển hình của bệnh và xuất hiện các chủng lao kháng thuốc, đa kháng thuốc là những khó khăn, thách thức rất lớn trong việc chẩn đoán, điều trị bệnh lao ở bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS và quyết định chỉ định điều trị dự phòng lao bằng thuốc INH. Bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS mắc lao đáp ứng với liệu trình điều trị chuẩn thuốc kháng lao 6 tháng thấp hơn so với bệnh nhân lao HIV (-).

Điều trị bằng thuốc kháng virus ARV đã làm giảm đáng kể tỉ lệ tử vong ở bệnh nhân đồng nhiễm lao/HIV, tuy nhiên sự tương tác giữa các thuốc kháng vi rút ARV với phác đồ chữa lao có thuốc rifampicin làm khó khăn cho việc sử dụng các phác đồ HAART chuẩn (có NVP và EFV) ở các nước nghèo nguồn lực do làm tăng nguy cơ độc tính với gan, độc tính với thai nhi. Lao đa kháng thuốc (MDR-TB) là một hiểm họa với bệnh nhân đồng nhiễm lao/HIV bởi tỉ lệ tử vong ở những trường hợp này lên đến 98%.

Vi khuẩn gây nhiễm trùng cơ hội đường hô hấp?

Nhiễm trùng đường hô hấp dưới do căn nguyên vi khuẩn thường gặp phổ biến ở bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS. Tỷ lệ mắc và độ nặng của nhiễm trùng đường hô hấp dưới do vi khuẩn tỉ lệ thuận với mức độ suy giảm miễn dịch ở bệnh nhân.

Ở giai đoạn AIDS, căn nguyên vi khuẩn và biểu hiện bệnh trên lâm sàng có thể không còn điển hình, vì vậy thường rất khó chẩn đoán chính xác và kịp thời, thường dẫn tới tử vong nhanh. Bệnh nhân HIV/AIDS có nguy cơ viêm phổi do vi khuẩn cao gấp 10 lần so với người khỏe mạnh bình thường.

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị nhiễm khuẩn hô hấp ở bệnh nhân HIV gồm: hút thuốc lá, tuổi cao, tải lượng virus HIV trong máu cao và có tiền sử những đợt viêm phổi tái phát. Dự phòng bằng Cotrimoxazol và điều trị bằng HAART đã làm giảm rất nhiều tỉ lệ mắc nhiễm trùng đường hô hấp dưới do Pseudomonas aeruginosa và các căn nguyên vi khuẩn khác.

Một số tác nhân vi khuẩn gây viêm phổi ở bệnh nhân HIV/AIDS có thể kể đến như:

  1. Streptococcus pneumoniae: là vi khuẩn thường gặp nhất ở bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, chiếm đến 20% trong tổng số tất cả các chủng gây viêm phổi ở bệnh nhân HIV/AIDS.
  2. Haemophilus influenzae: chiếm 10-15% trong số vi khuẩn gây viêm phổi ở bệnh nhân HIV/AIDS.
  3. Staphylococcus aureus: viêm phổi do tụ cầu vàng gặp với tỉ lệ cao ở bệnh nhân HIV/AIDS có tiêm chích ma túy tĩnh mạch. Thường có nhiễm khuẩn huyết kèm theo.
  4. Pseudomonas aeruginosa: chiếm 5%.
  5. Klebsiella pneumonia: thường gây viêm phổi thâm nhiễm dạng nốt, ngoài tổn thương tại phổi có thể kèm theo tổn thương nội tạng khác (thường thấy ở gan).
  6. E.coli: tổn thương phổi có thể đơn thuần do vãng khuẩn huyết hoặc nằm trong bệnh cảnh của nhiễm khuẩn huyết.
  7. Một số vi khuẩn hiếm gặp: Moraxella catarrhalis, Legionella, Nocardia asteroides, Rodococcus equi, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Bordetella bronchiseptica.

Viêm phổi do nấm ở bệnh nhân AIDS?

Thường gặp các tác nhân như:

  • Pneumocystis jiroveci (PJP hay PCP).
  • Candida: thường gặp do Candida albicans.
  • Aspergillus species: thường gặp là A.fugamitus.
  • Cryptococcus neoformans
  • Penicillium marneffei
  • Histoplasma
  • Coccidiodes immitis
  • Blastomyces dermatitidis.

Viêm phổi do vi rút ở bệnh nhân AIDS?

Các virus đã được xác định gây viêm phổi ở bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS gồm: CMV, Influenza, Parainfluenza, virus hợp bào hô hấp (Respiratory Syncytial vi rút) và HHV8. Trong số các vi rút nói trên thì vi rút cúm Influenza thường gây viêm phổi nhiều nhất và bệnh nhân có các nguy cơ biến chứng của cúm. Chủng virus hay gây bệnh nhất là cúm A/H1N1.

CMV có thể lan tràn gây viêm phổi khi số lượng T-CD4 < 50 tế bào/mm3, với biểu hiện tổn thương viêm loét trợt khí phế quản hoặc tổn thương thâm nhiễm kẽ. Tỷ lệ viêm phổi do Human Herpes Virus 8 (HHV8) là 10%.

Nhiễm trùng cơ hội đường hô hấp do kí sinh trùng?

Các căn nguyên ký sinh trùng chính gây mắc và tử vong do viêm phổi ở bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS trên phạm vi toàn cầu gồm: Toxoplasma gondii, giun lươn (Strongyloides stercoralis), Cryptosporidium và Micosporidium.

Trong đó Toxoplasma gondii là căn nguyên kí sinh trùng gây viêm phổi thường gặp nhất và đứng thứ 2 trong bệnh lý gây ra ở người nhiễm HIV/AIDS sau viêm não. Viêm phổi do Toxoplasma gondii xảy ra khi số lượng tế bào T-CD4 của bệnh nhân < 100 tế bào/mm3 và cần phải chẩn đoán phân biệt với PJP, lao, Cryptococcosis và Histoplasmosis.

Hình ảnh tổn thương trên phim X-quang phổi là tổn thương thâm nhiễm 2 bên giống viêm phổi PCP hoặc tổn thương nốt giống với lao hoặc viêm phổi do nấm. Phần lớn các trường hợp viêm phổi Toxoplasma gondii là do tái hoạt nhiễm trùng tiềm tàng, vì vậy tỉ lệ cao bệnh nhân có xét nghiệm huyết thanh IgG (+) với Toxoplasma gondii. Viêm phổi do Strongyloides stercoralis, Cryptosporidium và Microsporidium đều nằm trong bệnh cảnh của nhiễm ký sinh trùng lan tỏa.

Nói tóm lại, nhiễm trùng cơ hội đường hô hấp ở bệnh nhân HIV rất đa dạng và phổ biến. Nguyên nhân có thể đến từ vi khuẩn, virus, nấm, kí sinh đơn bào... Cần phải phát hiện và chữa trị kịp thời nếu không người bệnh sẽ sớm bị tử vong.

Ship thuốc ARV tận nơi liên hệ Hotline: DS.Hồng Nhung 0974433519.

Mọi vấn đề về chuyên môn cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.

Xem thêm:

Thuốc ARV không thể chữa khỏi HIV, sao uống PEP lại nói có thể khỏi được bệnh này?

Thêm ca bệnh nhiễm HIV bị suy thận do thuốc ARV?

Điều trị HIV 2024 ở đâu uy tín tốt nhất?

Lợi ích của việc điều trị HIV tại nhà?

Cảnh giác với các thông tin của tiktoker về HIV?

Tỷ lệ người nhiễm HIV bị bệnh gan do chuyển hóa ngày càng tăng cao?

Ý nghĩa chương trình PEPFAR trong phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam?

Giá thuốc Avonza cập nhật năm 2024?

Giá thuốc PEP đắt rẻ là do đâu?

 

BÌNH LUẬN:
popup

Số lượng:

Tổng tiền: