Uống PEP 28 ngày hay 30 ngày là đúng nhất?

Thuốc PEP giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV, đặc biệt hiệu quả cao khi uống kịp thời 72 giờ. Tuy nhiên, uống PEP 28 ngày hay 30 ngày là đúng nhất thì nhiều người vẫn còn thắc mắc. Lí giải lí do tại sao lại có sự chênh lệch về con số ngày uống thuốc PEP đó ra sao, chúng ta cùng tìm hiểu nhé.

Thuốc PEP là gì?

PEP là viết tắt của Post Exposure Prophylaxis có nghĩa là phương pháp hành động sau khi có nguy cơ lây nhiễm HIV để khỏi bị mắc bệnh do lây từ người có HIV sang người lành.

Thuốc PEP là thuốc ARV dùng để trong điều trị PEP. Vì thuốc PEP cần phải uống sớm trong vòng 72 giờ sau khi có nguy cơ lây nhiễm HIV. Do đó, nhiều người vẫn gọi là thuốc PEP 72 giờ. Mốc 72 giờ vàng có ý nghĩa quan trọng, buộc người dùng PEP phải uống càng sớm càng tốt.

Khi nào cần dùng thuốc PEP?

Khi nào bạn phải uống thuốc PEP. Hãy quan sát kỹ và nhìn xem bạn thuộc hành vi có nguy cơ lây nhiễm HIV như thế nào trong số các tình huống sau:

• Quan hệ với gái mại dâm không dùng bao cao su bằng đường âm đạo - dương vật.
• Quan hệ với gái mại dâm không dùng bao cao su bằng đường hậu môn - âm đạo.
• Quan hệ với gái mại dâm không dùng bao cao su bằng đường miệng - dương vật (oral sex).
• Quan hệ với gái mại dâm có dùng bao cao su nhưng có hành vi hôn lên âm vật (vét máng).
• Quan hệ với gái mại dâm có dùng bao cao su nhưng có hành vi hôn lên hậu môn.
• Quan hệ với gái mại dâm có dùng bao cao su nhưng bị tuột bao hoặc rách bao cao su.
• Bị cưỡng dâm, cưỡng hiếp bất kể bạn là nam hay nữ.
• Quan hệ đồng tính không dùng bao cao su.
• Quan hệ với bạn trai không dùng bao cao su nhưng nghi ngờ bạn trai không chung thủy có quan hệ ngoài luồng.
• Đi mát xa (massage) có kích thích dương vật bất kể dùng tay hay oral sex.
• Bị cào cắn xước da, chảy máu do một đối tượng không rõ gây ra.
• Bị bắn máu hoặc dịch tiết của một người nghi ngờ nhiễm HIV vào niêm mạc hoặc da bị trầy xước của bạn (ví dụ: tay bạn bị xước hoặc mới cắt móng tay, hoặc bị chín mé mà sờ vào âm đạo của phụ nữ)
• Bị kim tiêm đâm không rõ nguồn gốc.
• Bị vật sắc nhọn, dao, kim...của kẻ biến thái, không rõ nguồn gốc đâm, rạch vào da, vào người bạn.
• Đi làm móng dùng chung dụng cụ mà không rõ nguồn gốc, có bị chảy máu.
• Phẫu thuật thẩm mỹ, làm răng, lấy cao răng, nhổ răng mà trước đó không rõ dụng cụ có được tiệt trùng hay không.
• Cắt tóc, cạo râu, phun xăm thẩm mỹ, bơm môi, các hình thức thẩm mỹ làm đẹp khác có can thiệp gây xước da chảy máu.
• Lăn kim trị mụn, làm đẹp bằng dùng máu tự thân, phương pháp làm đẹp ''ma cà rồng''.
• Tham gia cứu chữa người bị nạn trên đường hoặc tham gia truy bắt tội phạm nhưng có bị máu của người đó bắn vào mà không rõ tình trạng ra sao...

Cơ chế của thuốc PEP là gì?

Thuốc PEP có cơ chế hoạt động chính là cơ chế của thuốc ARV. Tùy theo nhóm hoạt chất là INSTI hay NNRTI hay NRTI...mà có thể có những kiểu hoạt động khác nhau.

Đó có thể là giả nucleotid đánh lừa sự nhân bản của HIV-RNA dẫn đến kết thúc chuỗi. Hoặc là sự ức chế protease, ức chế men tích hợp Intergrase...dẫn đến không thể giáp nối một chuỗi mRNA hoàn chỉnh.

Hiệu quả của thuốc PEP như thế nào?

Về lý thuyết, chẳng có gì là đạt 100%, đến vàng cũng chỉ đạt 4 số 9, cho nên nếu dựa trên các kiến thức sách vở và các báo cáo y văn trên thế giới về kết quả nghiên cứu điều trị PEP rất khác nhau. Có tài liệu cho rằng nó chỉ đạt khoảng 95%, nhưng có những báo cáo khoa học lại chỉ ra nó đạt đến 98,7%, tin ai bây giờ đây? Và những con số phần trăm đó nói lên điều gì?

Thực ra, đã là điều trị PEP thì rất khó đánh giá chính xác, bởi mấy ai có nguy cơ lây HIV lại đi thông báo rộng rãi và đồng ý để tham gia làm đối tượng nghiên cứu khoa học cho người khác biết. Những con số vừa nêu ở trên là nghiên cứu trên đối tượng khách đi gái mại dâm bên Mỹ. Nó còn phụ thuộc nhiều vào mức độ trung thực của việc cung cấp thông tin, loại thuốc ARV uống trong điều trị phơi nhiễm HIV. Bên cạnh đó là yếu tố thời gian kịp tiếp cận với thuốc, sự tuân thủ thuốc ARV trong quá trình điều trị PEP, sự kiêng ăn, tránh bia rượu trong 28 ngày điều trị PEP.

Tiếp đến, hiệu quả của PEP ở Việt Nam như thế nào còn phụ thuộc có hay không tình trạng tái xuất hiện nguy cơ lây HIV trong thời gian điều trị PEP. Tức là mới uống thuốc PEP được vài ngày lại quan hệ tình dục không an toàn, lại xuất hiện nhiều hành vi nguy cơ phơi nhiễm HIV khác. Uống PEP 28 ngày hay 30 ngày có ảnh hưởng gì đến tỉ lệ điều trị PEP thành công hay không. Sẽ có câu trả lời ở phần tiếp theo.

Lí do điều trị PEP thất bại?

Ngược với những yêu cầu để điều trị PEP thành công, chính là lí do khiến việc điều trị PEP thất bại là:

• Đó là uống thuốc PEP sau 72 giờ hoặc muộn hơn.
• Không uống thuốc PEP đúng giờ và đủ liệu trình.
• Uống PEP mà vẫn uống quá nhiều bia rượu.
• Xuất hiện hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV mới trong quá trình uống thuốc PEP.
• Mua thuốc PEP giả, kém chất lượng.

Do đó, cần tránh các nguyên nhân điều trị PEP thất bại ở trên. Quan trọng nhất vẫn là chọn đúng thuốc phù hợp với nguy cơ lây nhiễm HIV và uống kịp thời 72 giờ. Câu chuyện uống PEP 28 ngày hay 30 ngày lại không ảnh hưởng đến điều trị PEP thất bại.

Cơ sở khoa học của việc tại sao phải uống PEP đủ 28 ngày?

Tại sao phải uống PEP trong 28 ngày thì đây là lí do. Các nhà khoa học dựa trên dữ liệu nghiên cứu ở cả động vật và thực tế hành nghề. Cụ thể:

1. Nghiên cứu trên động vật.
2. Theo dõi lâm sàng những ca lây truyền HIV từ mẹ sang con.
3. Quan sát một số trường hợp lây xử trí phơi nhiễm HIV do nghề nghiệp trong môi trường y tế.
4. Quan sát một số ca phơi nhiễm HIV do quan hệ tình dục không an toàn.

Uống PEP 28 ngày hay 30 ngày là đúng nhất?

Như vậy, chúng ta hiểu rằng, uống PEP tối thiểu phải là đủ 28 ngày thì mới đạt hiệu quả điều trị tối ưu. Do đó, tuyệt đối không uống thuốc PEP dưới 28 ngày. Còn chuyện uống PEP 28 ngày hay 30 ngày hay thậm chí 40 ngày đều được.

Tuy nhiên, không cần thiết phải uống thêm nhiều khi đã đủ 28 ngày. Việc nhiều người có nguy cơ lây nhiễm HIV muốn uống thuốc PEP dài hơn 28 ngày cho ''chắc ăn'' cũng không sai. Bởi có mấy lần phải uống thuốc PEP trong cuộc đời. Cứ làm gì tốt nhất, an toàn nhất vẫn hơn. Vả lại, uống thêm PEP vài ngày cũng chẳng gây hại hơn, lại mang đến nhiều lợi ích về tâm lý.

Nói tóm lại, uống PEP 28 ngày hay 30 ngày đều được và có tác dụng điều trị như nhau. Điều quan trọng là thời gian uống thuốc PEP không được ít hơn 28 ngày. Việc kéo dài thời gian sử dụng PEP lên đến 30 ngày hoặc hơn là không cần thiết nhưng vẫn có thể chấp nhận được. Điều đó mang lại lợi ích về tâm lý nhiều hơn là về chuyên môn.

Ship thuốc ARV tận nơi liên hệ Hotline: DS.Hồng Nhung 0974433519.

Mọi vấn đề về chuyên môn cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.

Xem thêm:

Bị HIV có đi làm công ty được không?

Uống ARV sai giờ có sao không?

Tỷ lệ nhiễm HIV do quan hệ với người HIV có cao không?

Uống PEP nhiều lần có bị kháng thuốc ARV không?

Tại sao phải tuân thủ điều trị ARV?

Tỷ lệ nhiễm HIV ở Việt Nam còn cao không?

Điều trị HIV bằng bảo hiểm y tế có tốt không?

Uống ARV rồi có cần dùng bao cao su khi quan hệ tình dục không?

Thuốc ARV bao nhiêu tiền, cập nhật giá thuốc ARV mới nhất hiện nay?

Thuốc phơi nhiễm HIV 72 giờ có hiệu quả cao không?

Nhiễm trùng cơ hội là bệnh lý gì?

Mục tiêu 95-95-95 trong kiểm soát HIV là gì?

Những yếu tố làm tăng nguy cơ lây HIV khi quan hệ tình dục không an toàn?

Xét nghiệm khẳng định HIV chiến lược 3 là gì, thực hiện ở đâu?

Đẩy mạnh mua thuốc ARV online là điều rất cần thiết hiện nay?

Tại sao không phát hiện = không lây truyền HIV?