Thất bại điều trị ARV là gì? Cách xử trí?

Thất bại điều trị ARV là tình trạng thuốc ARV không còn tác dụng diệt virus HIV. Đó chính là hiện tượng virus HIV kháng lại thuốc ARV, chúng tiếp tục sinh sôi dù cho người bệnh có uống ARV đầy đủ. Thất bại điều trị ARV được chẩn đoán khi tải lượng virus HIV-RNA lớn hơn 1000 bản sao/ml.

Điều trị ARV có hiệu quả là như thế nào?

Điều trị ARV có hiệu quả là người nhiễm HIV ngày càng khỏe mạnh, tế bào miễn dịch CD4 tăng dần và tải lượng virus HIV-RNA dưới ngưỡng phát hiện. Bản chất của điều trị ARV có hiệu quả chính là tác dụng diệt virus HIV của thuốc ARV được phát huy và giữ vững trong thời gian dài liên tục.

Điều trị ARV mới được thời gian ngắn trong khi trước đó bệnh nhân nhiễm HIV ở giai đoạn AIDS rất nặng. Với trường hợp này, cơ thể người bệnh giảm các triệu chứng của nhiễm trùng cơ hội nặng, không bị suy kiệt hơn, bắt đầu có tăng cân cũng được coi là biểu hiện của điều trị ARV có hiệu quả.

Cần theo dõi đáp ứng điều trị ARV bằng những hình thức ra sao?

Để đánh giá và theo dõi đáp ứng điều trị ARV, chúng ta có những hình thức sau:

Một là, theo dõi về lâm sàng.

• Đánh giá tình trạng bệnh nhân tốt lên hay xấu đi qua mỗi lần thăm khám
• Kiểm tra cân nặng, đánh giá tuân thủ điều trị ARV
• Đánh giá xem xét có tác dụng phụ thuốc ARV xảy ra không
• Kiểm tra có xuất hiện bệnh lý nhiễm trùng cơ hội hay không
• Đối với phụ nữ ở độ tuổi sinh sản còn phải xem có mang thai hay không.

Hai là, theo dõi về chỉ số tế bào miễn dịch CD4.

Làm xét nghiệm đếm số lượng tế bào CD4, sau đó so sánh với các chỉ số trước đó. Ngoài ra cần đánh giá với số lượng CD4 ở người bình thường để xem mức độ sụt giảm tế bào miễn dịch này ở bệnh nhân có nghiêm trọng không. 

Lưu ý có một số trường hợp cá biệt, số lượng CD4 luôn rất thấp mặc dù không phải xảy ra thất bại điều trị ARV. Đó là do bẩm sinh của từng cá thể.

Ba là, theo dõi về virus học.

Dùng xét nghiệm đo tải lượng virus HIV-RNA để xem số lượng bản sao của virus HIV. Nếu nó âm tính thì thuốc ARV đã phát huy hiệu quả tốt. Nếu còn cao thì là gợi ý cho bác sĩ nghĩ tới có thể thất bại điều trị ARV.

Tiêu chuẩn xác định người bệnh điều trị ARV ổn định?

Một người mắc HIV/AIDS được xác định điều trị ARV ổn định khi có đủ các tiêu chuẩn sau:

• Đã uống thuốc ARV được ít nhất 6 tháng
• Không mắc bệnh lý cấp tính hoặc các bệnh mạn tính trước đó đã ổn định
• Không có tác dụng phụ của thuốc ARV cần theo dõi
• Hiểu đầy đủ về tuân thủ điều trị ARV
• Xét nghiệm tải lượng virus HIV-RNA dưới 50 bản sao/ ml
• Xét nghiệm số lượng CD4 tăng liên tục trên 200 tế bào/ mm3

Thất bại điều trị ARV là gì?

Thất bại điều trị ARV là tình trạng thuốc ARV không còn tác dụng diệt virus HIV. Tức là dù có tuân thủ điều trị ARV tốt, uống thuốc đầy đủ thì virus HIV vẫn tăng sinh, số lượng bản sao của virus HIV vẫn cao dần lên. Nó tương đương với việc hiện tượng kháng thuốc ARV đã xảy ra.

Có 3 kiểu thất bại điều trị ARV là:

• Thất bại về lâm sàng: xuất hiện hoặc tái biểu hiện các triệu chứng giai đoạn AIDS.
• Thất bại về miễn dịch: số lượng CD4 giảm dần, hoặc không bao giờ vượt lên trên 100 tế bào/mm3.
• Thất bại về virus: kết quả xét nghiệm tải lượng virus HIV-RNA tăng dần hoặc luôn cao trên 1000 tế bào/mm3.

Chẩn đoán xác định thất bại điều trị ARV?

Mặc dù có tới 3 hình thái của thất bại điều trị ARV, nhưng chính xác nhất phải kể tới tiêu chuẩn về virus học. Tức là, một bệnh nhân được chẩn đoán xác định thất bại điều trị ARV khi tải lượng virus HIV-RNA cao trên 1000 bản sao/ml, dù đã tuân thủ điều trị ARV chặt chẽ.

Do đó, chúng ta không thể nói một bệnh nhân HIV/AIDS bị thất bại điều trị ARV nếu người đó tự ý ngừng uống thuốc ARV.

Cách xử trí nếu có thất bại điều trị ARV xảy ra?

Khi đã chắc chắn chẩn đoán thất bại điều trị ARV, người nhiễm HIV cần được thay đổi phác đồ điều trị. Một số trường hợp dùng quá nhiều loại thuốc ARV trước đó, thì nên làm xét nghiệm tìm gen kháng thuốc nếu có điều kiện.

Nguyên tắc xử trí khi có thất bại điều trị ARV xảy ra là tối ưu hóa phác đồ điều trị ARV bậc 1, sau đó nâng dần lên phác đồ điều trị ARV bậc 2 và bậc 3. Ví dụ, thất bại điều trị ARV với thuốc Eltvir thì đổi sang thuốc Acriptega. Nếu vẫn không cải thiện sẽ đổi lên phác đồ ARV bậc 2 là Aluvia + Ricovir-em. 

Cần phải luôn lưu ý đánh giá và tăng cường tuân thủ điều trị ARV trước khi chẩn đoán thất bại điều trị ARV hay muốn đổi phác đồ ARV mạnh hơn. Nếu bác sĩ vô tình không chú ý đến tình huống này có thể bỏ lỡ cơ hội uống thuốc bậc 1 tối ưu với bệnh nhân.

Nói tóm lại, thất bại điều trị ARV là tình trạng thuốc ARV không còn tác dụng diệt virus HIV. Nó được chẩn đoán chắc chắn bằng tiêu chuẩn tải lượng virus HIV-RNA lớn hơn 1000 bản sao/ml. Ngoài ra còn có thể đánh giá thất bại điều trị ARV bằng lâm sàng và miễn dịch học. Cần đổi phác đồ điều trị ARV phù hợp cho bệnh nhân nhiễm HIV được xác định đã bị thất bại điều trị ARV.

Ship thuốc ARV tận nơi liên hệ Hotline: DS.Hồng Nhung 0974433519.

Mọi vấn đề về chuyên môn cần trao đổi liên hệ Bác sĩ Thắng, call-zalo: 0988778115.

Xem thêm:

Bị HIV có đi làm công ty được không?

Uống ARV sai giờ có sao không?

Tỷ lệ nhiễm HIV do quan hệ với người HIV có cao không?

Uống PEP nhiều lần có bị kháng thuốc ARV không?

Tại sao phải tuân thủ điều trị ARV?

Tỷ lệ nhiễm HIV ở Việt Nam còn cao không?

Điều trị HIV bằng bảo hiểm y tế có tốt không?

Uống ARV rồi có cần dùng bao cao su khi quan hệ tình dục không?

Người bị nhiễm HIV không được làm ngành nghề gì?

Tuổi thọ trung bình của người nhiễm HIV hiện nay là bao nhiêu?

Nhiễm trùng cơ hội là bệnh lý gì?

Mục tiêu 95-95-95 trong kiểm soát HIV là gì?

Uống ARV cần kiêng những gì?

Xét nghiệm khẳng định HIV chiến lược 3 là gì, thực hiện ở đâu?

Đẩy mạnh mua thuốc ARV online là điều rất cần thiết hiện nay?

Tại sao không phát hiện = không lây truyền HIV?